آیت الله شهید محمد صدوقی از الگوهای بزرگ مرام ومعرفت ...

در فرهنگ نیمه نخست قرن چهاردهم ه . ش ایران ، مرام و معرفت جایگاهی خاص و ارزشمند داشت . تصوٌر می کنم معنی اشخاص با مرام و معرفت در آن زمان کسانی بود ند که در زندگی خود تابع یک هدف معنوی مشخصٌ ، غالبا" تابع رهبری به سوی آن هدف ، بودند و روابطی مثبت و پسندیده با مردم ، به خصوص با هم مسلکان خود ، داشتند .

اگر بخواهم یکی از الگوهای بزرگ مرام و معرفت در یزد دهه های 1350 و 1360 را مثال بزنم بیگمان آیت الله شهید محمد صدوقی یزدی هستند .

مثلا" به نظر من که تا حدود قابل توجٌهی در جریان وقایع روحانیت یزد بین 1335 - 1345 بوده ام برخلاف آنچه که مورخین عصر حاضر اشاره کرده اند ایشان در یزد شاگرد حقیقی آقا شیخ غلامرضا کوچی بیوکی ( فقیه خراسانی ) نبوده اند وحضورشان نزد آقا شیخ غلامرضا از سیاست ، مصلحت اندیشی و آینده نگریشان بوده است . در نیمه دوٌم دهه 1340 که شایع بود یزد فاقد حتی یک مجتهد دارای جواز اجتهاد معتبر است ؛ و مردم آن مرد خدا و متقی مردمدوست ، یعنی آقا شیخ غلامرضا را به عنوان شیخوخیت و ریش سفیدی بین روحانیان پذیرفته بودند ؛مدیریت اجرائی امور روحانیت یزد را در واقع شهید صدوقی برعهده داشتند ؛ و به جرئت می توان گفت که خلق شخصیتی بنام « آقا شیخ غلامرضا » در تاریخ معاصر روحانیت یزد حاصل کار و کوشش شبانه روزی ایشان؛ و مرام و معرفت ایشان ، یعنی شهید صدوقی ، بود (1) .

دوٌمین مورد این بود که ایشان ، با تواضع بسیار و در عین حال متانت و وقار ، در هر مجلس روضه خوانی یزد شرکت می جستند و هر آنجا که پیش می آمد جلوس می فرمودند : مردمداریِ به تمام و کمال ...

و حتی به کوچکترین افراد جامعه ، که یکی از آنان بنده ی در آن زمان نوجوان و جوان بودم ،توجٌه پدرانه و برادرانه می داشتند . بازهم به عنوان مثال دفعه ای نبود که بنده در مسجد به خدمت ایشان برسم ، یا در راه عبور روزانه خود از کوچه سهل ابن علی که منزل و محل عبور آن مرحوم مغفور نیز بود با ایشان مواجه نشوم و ایشان احوال پدرم را نپرسند حال آنکه در امور شرعی مختصر اختلاف دکترینی هم با یکدیگر داشتند ...

و.....

(1) شخصا" شاید در دوران نوجوانی سالهای 1335 و 1336 بیش از چند منبر از آقا شیخ غلامرضا ندیده ام  ؛ ولی بعدا" ، به ویژه در پائیز و زمستان 1343 و بهار 1344 بارها در مسجد روضه محمدیه ماموم و مستمع شهیر شهید آیت الله آقا شیخ محمد صدوقی بوده ام .